Energie-infrastructuur en netcongestie

De afgelopen jaren is er groeiende schaarste op het elektriciteitsnetwerk: vraag en aanbod van elektriciteit zijn hoger dan de beschikbare netcapaciteit. De verwachting is dat de vraag naar elektriciteit fors blijft groeien door o.a. verduurzaming van de gebouwde omgeving, nieuwbouw, bedrijven en mobiliteit. Uit scenario’s van Stedin blijkt dat dit de komende 15 jaar al leidt tot een verdrievoudiging van de elektriciteitsvraag. Ook het aanbod van wind- en zonne-energie neemt toe. Omdat netcongestie een vervelende situatie is, werkt de Provincie Utrecht samen met netbeheerders, marktpartijen en overheden aan oplossingen om deze filevorming op het net tegen te gaan.

Energy Board provincie Utrecht: samenwerken tegen filevorming op het net

Om dit vraagstuk het hoofd te bieden is sinds begin dit jaar de ‘Energy Board provincie Utrecht’ actief. In de Energy Board werkt de Provincie Utrecht samen met landelijke netbeheerder TenneT en regionale netbeheerder Stedin, de regio’s U10 en Amersfoort, Foodvalley én de gemeenten Utrecht en Amersfoort. Aanleiding voor de Energy Board is het elektriciteitsnet in de provincie Utrecht dat naar verwachting tot 2030 vol zit. De samenwerking is erop gericht om het lokale stroomnet sneller uit te breiden en er slimmer gebruik van te maken. In de Energy Board komen de plannen van de netbeheerders, marktpartijen en overheden samen, zodat onder meer ruimtelijke planprocessen en vergunningsprocedures eerder en beter op elkaar afgestemd worden.

Samen werken we aan de energie-infrastructuur van de toekomst!

Aanpak netcongestie: oplossingen voor de korte en lange termijn

Voor een energie-infrastructuur zonder netcongestie werken we samen aan oplossingen. Dit doen we voor de korte en lange termijn.

Oplossingen tot 2030

Versnellen procedures ruimtelijke ordening

Om in de periode tot 2030 al meer ruimte op het net te krijgen, willen we ruimtelijke ordening (RO)-procedures versnellen voor net-infrastructuurprojecten. Om duurzame energie te kunnen blijven leveren en netcongestie te voorkomen en te beperken, geven netbeheerders, regio’s en provincie prioriteit aan het versnellen van net-infrastructuurprojecten. De aanpak voor het versnellen van deze projecten is gericht op het versnellen van Ruimtelijke Ordening-procedures. Netbeheerders, marktpartijen en overheden werken samen om planprocessen en vergunningprocedures eerder en sneller op elkaar af te stemmen.

Uit de investeringsplannen van de netbeheerders TenneT en Stedin zijn vijf (prioritaire) projecten benoemd waar de provincie Utrecht en netbeheerders samen op focussen. De projecten in Breukelen-Kortrijk, regio Amersfoort-Noord en regio Utrecht-Noord zijn het meest fundamenteel van belang voor het oplossen van lange termijn netcongestie in de provincie Utrecht. Het doel van de samenwerking is om deze projecten voor 2030 te realiseren.  

Slimme oplossingen voor een efficiënter gebruik energienetwerk

Zowel nationaal als regionaal wordt gewerkt aan manieren om het bestaande net beter te benutten. Samen met netbeheerders werkt de Provincie Utrecht aan slimme oplossingen die het elektriciteitsnet ontlasten of flexibeler en slimmer benutten:

• Samen met netbeheerders is er een aanpak ontwikkeld voor de realisatie van Energiehubs. Bedrijventerreinen worden actief ondersteund met extra capaciteit, kennis en middelen om de totstandkoming van meerdere energiehubs te stimuleren. Er wordt gekeken naar het herverdelen van de beschikbare capaciteit binnen een energiehub en het beperken van gebruik van het elektriciteitsnet tijdens piekmomenten (beperkingscontracten).   
• Voor woningbouw wordt een aanpak ontwikkeld, waarin we leren hoe diverse slimme oplossingen kunnen worden toegepast: Aanpak netcongestie-oplossingen voor nieuwbouw. Bijvoorbeeld door nieuwbouwprojecten zodanig te ontwerpen dat ze minder gebruik hoeven te maken van het net, o.a. lokale opwek in combinatie met lokaal gebruik en spitsmijdende contracten. Tegelijkertijd zijn diverse innovaties en oplossingen in ontwikkeling en gaat het opdoen van ervaring bij alle partijen, zowel publiek als privaat, heel snel. De opgedane kennis (casuïstiek) delen de diverse partijen met elkaar. Het doel is om hiervan te leren.

Oplossingen voor 2030 - 2050 

Het Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (P-MIEK) is een plan voor het energie-infrastructuur van de toekomst, met daarin de afspraken voor de lange termijn (2050). Centraal staat hoe we in de periode na 2030 de vraag naar en aanbod van netinfrastructuur op elkaar gaan afstemmen en met een goede integrale planning de netcongestie kunnen beperken. Zo werkt de Provincie Utrecht samen met netbeheerders, marktpartijen en overheden om op provinciaal schaalniveau de maatschappelijke afweging achter nieuwe energie-infrastructuur beter te faciliteren en samenhang tussen het energiesysteem en ruimtelijke en economische ontwikkelingen te versterken.

Iedere twee jaar wordt van het P-MIEK een nieuwe versie opgeleverd.

Webinar Aanpak netcongestie 
Op 25 oktober 2023 is er een webinar ‘Netcongestie; een maatschappelijk probleem’ geweest. Daarin legden gedeputeerde Huib van Essen, Robert Kuik van TenneT, Warmold ten Zijthoff van Stedin en Astrid Janssen van gemeente Amersfoort uit wat netcongestie is, wat de gevolgen zijn en welke maatregelen we gezamenlijk nemen om de gevolgen van netcongestie zoveel mogelijk te beperken. Kijk de opname van het webinar terug. 

Podcast over netcongestie
Of beluister de podcast van netwerk Groene Groeiers van VNO-NCW en MKB Nederland waarin programmamanager Netcongestie Hans Rijnten van de provincie Utrecht in gesprek gaat met onder meer twee ondernemers over wat netcongestie betekent voor verduurzaming van bedrijven.