Nederland verduurzaamt. Ons energiesysteem is aan het veranderen en Nederland is goed op weg om ons energiesysteem te vernieuwen en te verduurzamen voor een schonere toekomst. Maar doordat er steeds méér gebruik wordt gemaakt van elektriciteit, loopt het stroomnet snel vol. Dat betekent dat er op piekmomenten te veel elektriciteit door de elektriciteitsstations en kabels moet en dat past niet. Dit probleem wordt ook wel congestie, ofwel filevorming op het net genoemd.
Samenwerken om het net te ontlasten
Er is meer ruimte nodig op het net om Utrecht bereikbaar, duurzaam en leefbaar te houden. Daarom werken de netbeheerders TenneT en Stedin, gemeenten, provincie, marktpartijen en het Rijk samen aan oplossingen voor de korte en lange termijn. Dit wordt o.a. gedaan in de Energy Board. Er zijn grofweg vier oplossingsrichtingen:
- Tien maatregelen tegen het overvolle Utrechtse stroomnet (samen met andere provincies, zie hieronder voor meer informatie).
- Slimmer benutten en bewust energiegedrag, optimaal gebruik van het elektriciteitsnet met netbewuste en innovatieve oplossingen.
- Bouwen: het uitbreiden van het elektriciteitsnet, de belangrijkste manier om structureel meer ruimte te maken.
- Integraal programmeren, plannen voor de energie van de toekomst nu al inrichten op voorkomen en verminderen van netcongestie.
Concrete maatregelen voor Flevopolder, Gelderland en provincie Utrecht
In de provincie Utrecht hebben we te maken met overbelasting op de afname én op de teruglevering van elektriciteit. Dit gebeurt vooral op de piekmomenten tussen 16.00 en 21.00 uur. Maar ook op dagen dat de zon volop schijnt. Netbeheerders TenneT en Stedin zijn druk bezig om het elektriciteitsnet uit te breiden. Zij bouwen extra elektriciteitsstations en leggen kabels aan. Een enorme klus die jaren duurt. Tot die tijd zijn er verschillende maatregelen nodig om de overbelasting tegen te gaan.
Het elektriciteitsnet van TenneT, Liander en Stedin is nauw met elkaar verbonden en kent geen provinciegrenzen. Daardoor raken overbelastingen in de ene provincie ook de andere en dit geldt ook voor de maatregelen die verlichting moeten brengen. De Flevopolder, Gelderland en Utrecht (FGU) hebben hierdoor een gezamenlijke opgave om het probleem op te lossen. De netbeheerders, provincie en ministeries werken samen met lokale overheden aan de verdere uitvoering van de maatregelen.
Oplossingen voor provincie Utrecht
-
Slimmer benutten en netbewuste oplossingen
Zowel nationaal, als regionaal wordt gewerkt aan manieren om het bestaande net beter te benutten. Samen met netbeheerders werkt de provincie Utrecht aan slimme oplossingen die het elektriciteitsnet ontlasten of flexibeler en slimmer benutten, veelal gericht op de kortere termijn. Ook organiseert de provincie samen met partners Werkplaatsen, om van elkaar te leren en gezamenlijk te komen tot praktische oplossingen. Hierbij ligt de nadruk op netbewuste nieuwbouw en energiehubs voor bedrijventerreinen.
-
Sneller bouwen
Het zo snel mogelijk uitbreiden van het elektriciteitsnet blijft de hoogste prioriteit om netcongestie op te lossen en in de toekomst te voorkomen. De netbeheerders investeren aanzienlijk in het uitbreiden en versterken van het elektriciteitsnet. Door het bouwen van meer hoogspanningsstations, onderstations en verbindingen. In onze provincie wordt er op meerdere projectlocaties hard gewerkt aan de ontwikkeling van netuitbreiding. Dit gebeurt op zowel het hoogspanningsnet door TenneT, als op het midden- en laagspanningsnet door Stedin.
-
Integraal programmeren
We werken aan het energiesysteem van de toekomst. Dat doen we met behulp van het Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK) en met de energievisie, die zich richten op de langere termijn (2030-2050).
Energy Board provincie Utrecht
Sinds 2023 werken de provincie Utrecht, netbeheerders TenneT en Stedin, drie regio's (U10, regio Amersfoort en Food Valley), gemeenten Utrecht en Amersfoort én het ministerie van Klimaat en Groene Groei in de Energy Board samen aan oplossingen. In de Energy Board komen de plannen van de netbeheerders, marktpartijen en overheden samen, zodat onder meer ruimtelijke planprocessen en vergunningsprocedures eerder en beter op elkaar afgestemd worden. De samenwerking richt zich op het sneller uitbreiden van het stroomnet en het slimmer gebruik maken van de capaciteit van het stroomnet.
Slimme oplossingen energiesysteem
-
Aanpak netcongestie-oplossingen voor nieuwbouw
Er moeten extra woningen bij komen, maar de filevorming op ons elektriciteitsnet maakt het moeilijk om nieuwe woningbouwprojecten van stroom te voorzien. Welke oplossingen zijn er mogelijk en hoe zien die er dan uit?
-
Innovatie
In de regio zijn aansprekende voorbeelden van innovatieprojecten. Bijvoorbeeld Smart Solar Charging waarbij opgewekte elektriciteit wordt opgeslagen in elektrische auto’s en daarna terug geleverd. En Powerbalancing en Congestiemanagement waarbij opwek en gebruik van duurzame energie beter in balans wordt gebracht door slimme digitale technieken.
-
Aanpak energiehubs op bedrijventerreinen
Door de energietransitie is een zwaardere energie-infrastructuur nodig en moeten we slimmer gebruik gaan maken van de beschikbare capaciteit op het stroomnet. Op bedrijventerreinen kunnen ondernemers zorgen voor meer speelruimte op het stroomnet en lagere kosten, door te gaan samenwerken in energiehubs.
-
Oplossingen zon op dak bij netcongestie
Door netcongestie zijn nieuwe zonneprojecten niet altijd mogelijk. Toch zijn er opties om (meer) zonnepanelen op uw dak te plaatsen, bijvoorbeeld door zoveel mogelijk opgewekte energie direct zelf te gebruiken, energie op te slaan of de opwek meer over de dag te verdelen door zonnepanelen in oost-west richting te plaatsen.
Neem contact op
Wilt u meer informatie over de aanpak van de energie-infrastructuur in onze provincie? Neem dan contact op met Hans Rijnten, programmamanager netcongestie.
Telefoon: 06 21 12 47 03
E-mail: hans.rijnten@provincie-utrecht.nl
Nieuws
Nieuwsoverzicht energie-infrastructuur en netcongestie-
Gebiedsgericht bouwen aan het energiesysteem van de toekomst, hoe werkt dat?
Tijdens de “Werkplaats Netcongestie” op donderdag 13 november lag de focus op gebiedsgericht bouwen aan het energiesysteem van de toekomst. De geleerde lessen en inzichten? Die lees je hieronder
-
Batterijlening bij Energiefonds
Bij Energiefonds Utrecht kunnen ondernemers, stichtingen, sportverenigingen, VvE’s en projectontwikkelaar nu ook terecht voor batterijleningen tot 75.000 euro.
-
Netcongestie: wat betekent het prioriteringskader voor gemeenten en netbeheerders?
Op 18 september 2025 vond er een werkplaats netcongestie plaats. Dit keer stond het nieuwe prioriteringskader van ACM centraal en gingen we hierover in gesprek met ACM, Stedin en gemeenten.